PRZYGOTOWANIE DO SAKRAMENTU BIERZMOWANIA
WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE I KATECHETYCZNE
W ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ
Wprowadzenie
Z dniem 1 września 2017 roku rozpocznie się w ramach reformy systemu oświaty systematyczne wygaszanie gimnazjów oraz wprowadzanie ośmioklasowej szkoły podstawowej.
Wobec zaistniałej sytuacji oraz weryfikacji istniejącego cyklu przygotowań do przyjęcia przez młodzież sakramentu bierzmowania, a także wobec opublikowanych Wskazań dotyczących przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski (Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej, 5/2017, str. 263-272) na terenie Archidiecezji Poznańskiej przyjmujemy następujące zasady przygotowania do bierzmowania.
Główne cele i zadania
Głównym celem przygotowań jest najpełniejsze przyjęcia Ducha świętego i Jego darów w sakramencie bierzmowania i odpowiedzialna współpraca z nimi w życiu.
Cel ten realizujemy podejmując następujące zadania:
a) wspieranie w otwarciu na działanie Ducha Świętego;
b) wprowadzenie w głębszą osobistą relację z Chrystusem;
c) pomoc w zintegrowaniu życia z wyznawaną wiarą;
d) wprowadzenie w życie wspólnoty Kościoła;
e) towarzyszenie w głębszym przeżywaniu modlitwy oraz liturgii Kościoła;
f) zaangażowanie w dzieła podejmowane przez wspólnotę parafialną;
g) motywowanie do dawania świadectwa wiary i przynależności do Kościoła.
Podstawowe założenia
Przygotowanie do przyjęcia sakramentu bierzmowania trwa dwa lata. Kandydaci rozpoczyna-ją je na początku klasy siódmej, a przystępują do sakramentu bierzmowania pod koniec ósmej klasy szkoły podstawowej lub – gdy przemawiają za tym względy duszpasterskie – na początku rozpoczęcia edukacji w szkole ponadpodstawowej.
Miejscem przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania jest parafia faktycznego za-mieszkania kandydatów, niezależnie od tego gdzie kandydat uczęszcza do szkoły.
Organizacja formacji przed bierzmowaniem spoczywa na proboszczu parafii, który we współpracy z duszpasterzami, katechetami i animatorami podejmuje odpowiednie działania.
Warunkiem rozpoczęcia przygotowań do bierzmowania jest uczestnictwo w katechezie szkolnej.
Przygotowanie do bierzmowania jest czasem, który winien zaowocować umocnieniem i wzrostem wiary młodego człowieka. Powinien doprowadzić do uświadomienia sobie czym jest piękno życia sakramentalnego oraz chrześcijańskie wartości, którymi warto się kierować. Dla-tego też należy odchodzić od takiej organizacji przygotowania, które przypominałoby kolejną lekcję szkolnej katechezy.
Należy dołożyć starań, aby przygotowanie nabrało charakteru nade wszystko ewangelizacyjnego i inicjacyjnego.
Należy zadbać o to, aby przygotowanie było dopełnieniem tych zadań katechezy, które w szkole nie są w pełni realizowane, między innymi wprowadzenie w życie wspólnoty Kościoła, w życie liturgiczne, w życie modlitwy i w misję.
Zgłoszenia kandydatów
Zgłoszenia kandydatów winny opierać się na dobrowolności zgłaszających się do przyjęcia sakramentu bierzmowania. Nabór kandydatów powinien rozpocząć się we wrześniu każdego roku dla uczniów, którzy rozpoczęli naukę w siódmej klasie szkoły podstawowej.
Ważnym elementem rozpoczęcia przygotowań jest wstępna, indywidualna rozmowa z duszpasterzem, która wina odbyć się w atmosferze życzliwości i być okazją do budowania relacji duszpasterza z młodym człowiekiem.
Organizacja przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania
Czas formacji do przyjęcia sakramentu bierzmowania na terenie Archidiecezji Poznańskiej obejmuje różne formy działań duszpasterskich i katechetycznych.
a) Spotkania małych grup
Spotkania w ramach przygotowań powinny odbywać się w małych grupach (8-10 osób). Za ich przeprowadzenie odpowiada animator, który działa w porozumieniu i we współpracy z duszpasterzem. Przed spotkaniem w małych grupach animatorzy powinni odbyć spotkanie formacyjne z duszpasterzem.
b) Celebracje
Dopełnieniem spotkań w małej grupie są celebracje, które maja charakter inicjacyjny, z elementem przeżyciowym. Ważne, aby odbywały się systematycznie i były dobrze przygotowane.
Do najważniejszych, które powinny znaleźć się w parafialnym programie przygotowań należą: animowane Adoracje Najświętszego Sakramentu, nabożeństwo pokutne ze spowiedzią, odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych, nabożeństwo słowa Bożego, nabożeństwo październikowe, nabożeństwo ku czci Matki Bożej i Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Celebracje powinny odbywać się we wspólnocie przygotowujących się do bierzmowania. Dobre motywowanie młodych do wzięcia udziału w celebracjach, połączone z dobrym ich przy-gotowaniem i przeżyciem będzie owocowało rozwojem życia duchowego.
c) Zaangażowanie
Angażowanie kandydatów do bierzmowania w dzieła podejmowane na terenie parafii są także istotnym elementem przygotowań. Młodzi ludzie mogą być włączeni i zaangażowani w przy-gotowanie spotkań wigilijnych dla samotnych i starszych parafian, do roznoszenia życzeń i okolicznościowych paczek żywnościowych w ramach Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia. Mogą także włączyć się w inne inicjatywy podejmowane przez Parafialne Zespoły Caritas oraz Parafialną Radę Duszpasterską.
d) Rozmowa duszpasterska
Rozmowa duszpasterska musi zajmować odpowiednie miejsce w etapie formacji. Jest ona integralną częścią przygotowań oraz okazją do weryfikacji stopnia przygotowań, zaangażowania w formację oraz w życie liturgiczne i parafialne. Nie powinna nigdy przyjmować formy egzaminu.
e) Dni skupienia
Na zakończenie formacji w klasie siódmej oraz bezpośrednio przed bierzmowaniem należy zorganizować dzień skupienia dla młodzieży. Może się on odbyć w parafii lub w ramach wyjazdu do jednego z ośrodków rekolekcyjnych (np. Lednica). Elementem składowym dnia skupienia powinna być spowiedź święta kandydatów, konferencja ewangelizacyjna, wspólnotowa Eucharystia dziękczynna. Należy zatroszczyć się o budowanie więzi, relacji między uczestnikami.
Formacja rodziców
W przygotowaniu młodzieży do bierzmowania nie można pominąć formacji rodziców. Na początku formacji należy zorganizować spotkanie dla rodziców, które wyjaśni cykl przygotowań i zaprosi rodziców do współpracy. Powinny odbyć się dwa spotkania z rodzicami w klasie siódmej i w klasie ósmej. Jest to dobra okazja do ewangelizowania rodzin oraz poznawania przez duszpasterza środowiska życia młodych.
Kandydaci w późniejszym wieku
Przez kandydatów w późniejszym wieku rozumiemy wszystkich, którzy nie przystąpili do bierzmowania wraz ze swoim rocznikiem. Obowiązek przygotowania takich kandydatów do przyjęcia sakramentu spoczywa na proboszczu parafii zamieszkania zgłaszających się kandydatów. Można zorganizować przygotowanie w ramach dekanatu.
Fundamentalną sprawą jest poznanie motywów, które skłaniają do przyjęcia sakramentu. Należy pamiętać, że przygotowanie dorosłych powinno odbywać się z zachowaniem schematu przyjętego dla rocznika podstawowego. Nie powinno ono przyjmować pozoru przyśpieszone-go kursu lub zwalniania z wymogów uczestnictwa w spotkaniach przygotowujących do przyjęcia sakramentu.
Osoby przygotowane do sakramentu mogą przyjmować bierzmowanie w wyznaczonych terminach w Bazylice Archikatedralnej lub w parafiach swojego miejsca zamieszkania.
Czas po przyjęciu bierzmowania
Okres przygotowania do bierzmowania jest wyjątkowym czasem towarzyszenia młodemu człowiekowi, który powinien otrzymać w czasie formacji pomoc w umocnieniu wiary oraz rozwoju własnej duchowości. Dobrze przygotowany czas przed bierzmowaniem może zaowocować zaangażowaniem młodych w życie duszpasterskie parafii. Trzeba więc stwarzać taką możliwość.
Kontynuacją formacji do sakramentu będzie konkretne podjęcie zaangażowania przez młodych w grupach i wspólnotach, które działają na terenie parafii.
Jest sprawą ważną, aby zarówno przed bierzmowaniem jak i w czasie dalszej religijnej i duchowej formacji młodzi ludzie uczestniczyli w wydarzeniach diecezjalnych.